Hopelijk zijn jullie inmiddels wat bijgekomen van alle gekte uit onze Top 10 Uitwassen Dictatoriale Persoonlijkheidscultus deel I. Dat zal nodig zijn, want de dictators uit dit tweede deel doen er nog een schepje bovenop.Dus pak eerst even een kop koffie en zet jezelf schrap. Hier het tweede deel van de Stukje Duiding Top 10 uitwassen Dictatoriale Persoonlijkheidscultus.

5. Jean-Bédel Bokassa
Aanschouw Bokassa I, de zelfbenoemde keizer van Centraal-Afrika die er niet voor terug schrok zijn eigen mannelijkheid en macht te benoemen en tentoon te spreiden. In zijn leven had hij 17 vrouwen en een respectabel aantal van 50 nakomelingen. Zoals een in zichzelf gekeerde gerespecteerde leider doet stelde hij vervolgens wel een verbod in op polygamie. Verschil moet er namelijk zijn. Bokassa gaf ook een geheel eigen invulling aan de welvaartsstaat: hij gaf opdracht alle inwoners van het land zonder werk op te sluiten. Ook riep hij een moraliteitspolitie in het leven die alle uitgaansgelegenheden nauwlettend in de gaten moest houden. Schoolkinderen werden gedwongen in uniform te lopen. Niet zo raar? Klopt, maar wacht nog even tot je het volgende hoort: op het peperdure uniform – dat gemaakt werd in de fabriek van één van zijn vrouwen – stond Bokassa’s gezicht afgedrukt en kinderen die het in hun kleine hoofdjes haalden het niet te dragen werden opgepakt. Kinderen die daar vervolgens tegen protesteerden werden in elkaar geslagen of gedood, ook door de keizer zelf. Verder gaat nog altijd het gerucht dat Bokassa de lijken van zijn gedode tegenstanders liet ophangen in zijn paleis. Mocht hij vervolgens zin hebben in een tussendoortje, dan liet hij het vlees van die lijken bereiden door zijn kok. Weer eens wat anders dan een Sultana of Liga. Oh ja, meneer claimde ook nog eens de 13e apostel te zijn en regelmatig geheime ontmoetingen met de paus te hebben. Wij zeggen op ons beurt: wie niet?

4. Rafael Leónidas Trujillo Molina
We schakelen over naar Latijns-Amerika, want ook daar zaten (of zitten) gekkies. Trujillo was de militaire dictator die de Dominicaanse Republiek met ijzeren vuist regeerde van 1930 – 1961, toen hij in een hinderlaag liep en werd vermoord. Hij kwam aan de macht door zichzelf bij verkiezingen meer stemmen te geven dan er stemmers waren, want dat is wat heersers doen. “El Jefe” (de baas) had uiteindelijk zo’n 50.000 doden op zijn geweten, waarvan 30.000 in één grote slachtpartij onder Haïtianen. Toen zijn zoon 3 jaar was benoemde Trujillo hem tot kolonel, want tja daarmee kun je natuurlijk niet jong genoeg beginnen. Voor zijn dochter had hij ook iets moois in petto: hij kroonde haar tot koningin met een ceremonie die in eerste instantie $30 miljoen kostte. Vervolgens gingen de festiviteiten een jaar lang door en werd er 1/3 van het nationaal inkomen doorheen gejast. Dat was echter nog niet genoeg voor deze macho en pleaser, zijn vrouw moest immers ook tevreden worden gesteld. De Nobelprijs voor de literatuur leek hem uitermate geschikt voor haar en dus startte hij een lobby om de prijs aan haar uitgereikt te krijgen. Helaas voor Trujillo schreef zijn vrouw – op het boodschappenlijstje na – helemaal niets en dus ging het feest niet door. Dan maar cadeautjes aan mezelf geven, moet hij hebben gedacht. Trujillo liet de hoofdstad van het land (Santo Domingo) naar zichzelf noemen (Ciudad Trujillo) en daarnaast nog een reeks andere zaken: van bruggen tot bergen en van wegen tot gebouwen. Verder moest op de kentekenplaat van iedere auto ‘Viva Trujillo’ staan. Maar kentekenplaten zijn ook maar kentekenplaten en daarom werd door het congres een wet aangenomen waarin besloten stond dat in iedere kerk de zin “Dios en cielo, Trujillo en tierra” (God in de hemel, Trujillo op aarde) moest komen te staan. Die volgorde stond de dictator echter niet aan en dus liet hij die tekst veranderen in “Trujillo en la tierra, Dios en el cielo”. Alsof dat alles nog niet genoeg was liet hij in de hoofdstad een enorm elektrisch bord installeren waarop schreeuwerig “Dios y Trujillo” (God en Trujillo) stond afgebeeld. Oh trouwens, hadden we al vermeld dat deze man narcistische trekjes had?

3. François Duvalier
We blijven nog even in Latijns-Amerika, want als we het dan toch over personificaties van de christelijke God hebben, dan kunnen we moeilijk Duvalier overslaan. Deze ex-president van Haïti stond beter bekend onder de naam Papa Doc, een naam die hij had te danken aan zijn inzet in (door de VS gesponsorde) campagnes tegen tropische ziekten. Zodra hij aan de macht kwam als president paste hij hier en daar de grondwet aan om ervoor te zorgen dat hij ook aan de macht bleef. Niet dat hij het nodig had, want in 1961 won hij de verkiezingen met 100% van de stemmen en twee jaar later riep hij zichzelf uit tot ‘president voor het leven’. Na de moord op Kennedy in 1963 claimde Papa Doc dat niemand minder dan hijzelf daarvoor verantwoordelijk was: wat een aantal voodoo-vloeken al niet kunnen doen. De voodoo revival was ook één van de tools uit de propaganda machine: Papa Doc was immers één met de Loa, God en Jezus Christus. Vandaar dat het Heilige Vader ook werd herschreven, beginnend met “onze Doc, die in het nationale paleis is”. Er schijnt een propaganda-afbeelding van hem te bestaan waarop te zien is hoe Jezus zijn hand op de schouder van Papa Doc legt met de tekst “ik heb hem gekozen”. We hebben ons suf-gegoogled, niet kunnen vinden, maar na het bovenstaande zien we hem er zeker voor aan. Om te voorkomen dat hij zelf zijn semi-goddelijkheid zou vergeten liet hij busladingen vol mensen naar Port-au-Prince afreizen die hem voor zijn paleis toe moesten zingen. Desondanks had Papa Doc, de levende Baron Samedi, hulp nodig en dus formeerde hij een paramilitaire organiatie. De Tanton Macoute (naar het Haïtiaans-Creoolse woord voor boeman) ‘bevrijdde’ onder meer bezeten mensen (naar schatting tienduizenden  tijdens roof- en plundertochten) met behulp van machetes. Stukje daadkracht, zullen we maar zeggen.

2. Muammar Khadaffi
Nog vers in ons aller geheugen: de extravagante Moammar Khadaffi (of maak een willekeurige keuze uit al-Qadhafi, Kadhafi, Kaddafi, Khaddafi, Gaddafi, Gadaffi of Gathafi) regeerde met harde hand over Libië van 1969 tot 2011. In dat jaar werd de kolonel (voor buitenlanders) of broeder (voor zijn aanhangers in het binnenland) afgezet en doodgeschoten. Hoewel zijn buitenlands beleid behoorlijk rationeel was, stond Khadaffi toch vooral bekend om zijn knotsgekke gedrag. Om het zacht uit te drukken was de beste man behoorlijk het contact met de werkelijkheid verloren. U wilt voorbeelden? Die bestaan in overvloed. Zo liet de dictator zich beschermen door een elite-eenheid van 40 gewapende maagden (al beweerden een aantal van hen na de val van de dictator dat ze door hem mishandeld en verkracht zouden zijn). De vrouwen, altijd perfect in de make-up, camouflagepakken, hoge hakken en designer-zonnebrillen waakten altijd en overal over Khadaffi. De meiden zwoeren in een eed eeuwige trouw aan de leider (lees: zo lang ze mooi genoeg werden geacht) en kregen vervolgens een opleiding aan de Tripoli Women’s Military Academy, een instituut dat door Khadaffi zelf was opgericht. In 1998 wierp de eenheid zijn vruchten af, toen één van de dames zich voor Khaddafi wierp, een kogelregen voor hem opving en stierf. De veertig ‘maagden’ zouden, zo stelde de gekke leider, symbool staan voor de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw. Juist ja.

We beseffen ons terdege dat er nu een aantal mannelijke – en om gender-issues te voorkomen: vrouwelijke – lezers zijn die zich achter de oren krabbelen en het probleem van 40 mooie meiden als lijfwacht niet zo zien. Fair enough. Maar er is meer: ondanks al die mooie lijfwachten en een ‘voluptueuze blonde’ Oekraïense verpleegster (Galyna Kolotnytska) was er maar één vrouw die het hart van Khaddafi wist te stelen: de voormalige minister van Buitenlandse Zaken van de VS, Condoleezza Rice. Toen Khadaffi was verslagen vonden rebellen een luxe plakboek van de dictator vol plaatjes, foto’s en aantekeningen van en over Condi. Toen hij nog in leven was had de kolonel een dappere poging gewaagd: tijdens een diner met Rice had hij haar voor 2 ton aan cadeautjes aangeboden. Resultaat: poging mislukt. Eigenlijk een beetje gay natuurlijk. Maar ok, wie zijn wij.

Khaddafi had het verder niet zo op lange vluchten en op traplopen. Waar de reis ook heen ging, er werd nooit meer dan 8 uur achter elkaar gevlogen en bij voorkeur klom hij maximaal 35 traptreden per dag. Bij een bezoek aan de non-aligned summit in Belgrado in 1989 bracht hij naast een eigen Bedoeïentent ook paarden en kamelen mee. Dit vooral om te tonen hoe verbonden hij nog steeds was met zijn culturele afkomst. De kamelen werden na de bijeenkomst geschonken aan de dierentuin van Belgrado. Een verzoek om dezelfde Bedoeïentent op te slaan in Central Park, New York werd overigens door Amerikaanse autoriteiten afgewezen. Op bezoek in Rome droeg meneer doodleuk een shirt met anti-Italiaanse opdruk (de landen vochten in het verleden een koloniale oorlog met elkaar uit). Wel bleek hij snel geleerd te hebben van zijn gastheer Berlusconi: Khadaffi liet een paar honderd Italiaanse schoonheden bij hem op audiëntie komen. Bunga-bunga kreeg hier echter een geheel nieuwe betekenis: in plaats van seks, drank en feestmuziek riep Khadaffi de schoonheden op zich te bekeren tot de islam en stuurde hen weer op pad met een exemplaar van de Koran en zijn eigen geschreven ‘groene boekje‘. Ook over Khadaffi valt nog veel meer te vertellen: van een verzameling gouden Kalashnikovs tot een voorstel Israël en Palestina samen te voegen tot ‘Isratina’. Enfin, knotsgek dus deze “Gids van de Één September Glorieuze Revolutie van de Socialistische Gemeenschap van de Libische Arab Jamahiriya”.

1. Turkmenbashi (Turkmenistan)
Behold! Zie hier het gouden standbeeld van Turkmenbashi getiteld (oh ironie) ‘de Ark der Neutraliteit’. Het architectonisch gouden hoogstandje zelf is ongeveer 10 meter hoog en let op: hij draait altijd met de zon mee, zodat de Grote Leider altijd verlichte zegening van boven krijgt.

Van alle markten thuis, had ook deze grote leider (volgens zichzelf) een groot intellect. Het boek Ruhnama (geschreven voor en door hemzelf) moest men reciteren voor het rijexamen of om überhaupt een baan te krijgen. Meer dan de Ruhnama en de Koran had men niet nodig: dus hoppa, sluiten die bibliotheken. Om iedereen een handje te helpen de inhoud van het literaire pareltje tot zich te nemen werd een standbeeld opgericht van het boek. Maar niet zomaar een standbeeld: elke avond om 20:00 klapte deze open en werd er uit gereciteerd. Stukje service.

Afgezien van standbeelden en boeken wilde Turkmenbashi zeker weten dat het gepeupel aan hem dacht: elke klok (ook elk horloge) en elke fles drank was verplicht voorzien van zijn afbeelding. Maandnamen, weekdagen, straten, pleinen tot een meteoriet aan toe werden omgedoopt tot iets-met-Turkmenbashi. Daarnaast was hij niet vies van het bedenken van wetten die voornamelijk tot doel hadden zijn eigen leven te veraangenamen. Juridische ‘pareltjes’ zijn o.a. de verplichting voor schoolmeisjes om ondanks het woestijnklimaat bontmutsjes te dragen (vond hij zo schattig staan), algeheel rookverbod voor het hele land (omdat hij zelf na een medische ingreep niet langer mocht roken), verbod op muziek, playbacken, games, make-up (Turkmeense vrouwen waren zonder ook mooi) en baarden (Turkmeense mannen waren zonder mooier). Maar hij dacht heus niet alleen maar aan zichzelf: per april 2004 moest de jeugd op botten kauwen zodat hun tanden sterk bleven (werkte voor honden immers ook, die trouwens verboden waren in de hoofdstad wegens hun onaangename geur). Ook werd er tien miljoen Euro uitgetrokken om een ijspaleis te bouwen zodat je nu in de Karakum-woestijn kan leren schaatsen en naar pinguïns kan kijken. Naast brood (het Turkmeense woord voor “brood” veranderde hij overigens naar de naam van zijn moeder, Gurbansoltan edzhe) ook spelen: wist u namelijk dat Turkmenbashi uitvinder was van een speciale soort Turkmenbashi-meloen? Reden voor een jaarlijks event, naast de andere feestdagen zoals Turkmenbashi-dag (Nieuwjaarsdag). Turkmenbashi was overigens zelf niet zo dol op al die afbeeldingen en verering van Turkmenbashi, zo zei hij in een interview met 60 Minutes in 2004, maar “het is wat het volk wil”. Terecht onze nummer 1 in deze top 10 dus, deze ware ‘leider’.
[DK & SdV]