Ook wij gaan, als de raamambtenaren die wij zijn, elke dag met de trein van Amsterdam naar Den Haag. Geen pretje. Raden we niemand aan.

Tenzij je van Al Kaida, ISIS of een concurrerende geheime dienst bent natuurlijk: voor deze lui is rondsnuffelen in de treincoupés van de NS tegenwoordig puur pareltjesduiken. Het is tenslotte maar een kwestie van tijd (zo hebben wij zelf – zonder het te willen – mogen ondervinden) totdat je een in de paperassen verborgen (bovengemiddeld vaak: vrouwelijke) beleidsmedewerker van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) en Veiligheid (NCTV) tegen het lijf loopt. Met een beetje nonchalant uit je ooghoek of via raamreflectie meelezen kom je al een heel eind. Niet netjes? Fair enough, maar classificaties als ‘departementaal vertrouwelijk’ zijn nu eenmaal blikvangers en – vooropgesteld – HOREN NIET OPEN EN BLOOT IN DE TREIN GELEZEN TE WORDEN!  

De eerste keer dat wij dit tafereeltje gadesloegen betrof het een document waarin onder andere vermeld stond dat bepaalde, niet nader te noemen landen, een vliegtuigkaping niet zelf zouden kunnen managen en inzet van Nederlandse speciale eenheden mogelijk noodzakelijk zou zijn. Omdat we het hier niet over een “pak melk” hebben, maar om zaken die zeer direct de nationale veiligheid raken, hebben wij de persoon in kwestie er dan ook direct op na-geGoogled en hem/haar er via de mail op aangesproken:

Zo goed als wij van vertrouwen zijn, gingen wij ervan uit dat de departementale zweep er even overheen zou gaan en klaar is Kees. Tot we vanmorgen in de trein het volgende meemaakten:

[Twee dames in gesprek, ‘departementaal vertrouwelijk’ gerubriceerd document open en bloot zichtbaar:]

“Zeg, weet jij wat dit betekent?” [wijst naar organogram met afkortingen]

“Procureur-generaal? Oh nee, politiecommandant? Ik weet het niet.” [Dame X leest verder, legt af en toe het document – alsof het de Metro is – volledig leesbaar neer op het tafeltje. Het gesprek wordt af en toe weer opgepakt. Gemarkeerde tekstfragmenten over crisismanagement, nucleaire aanslagen en de te organiseren Nuclear Security Summit 2014 in Nederland zijn goed leesbaar. Saillant detail is dat mevrouw ook een tekstgedeelte leest over hoe men dient om te gaan met gerubriceerde informatie, oh ironie. Misschien een ideetje om een paragraaf over lezen in het openbaar vervoer toe te voegen? Stukje bewustwording, lijkt ons.]

Welnu. Wij zijn het ZAT. Het zit ons tot HIER *driftig handgebaartje langs de keel* en wel om de volgende reden:

1. de overheid weet alles van ons en sinds NSA-onthullingen horen wij niets anders dan dat die verzameldrift van vadertje staat zo belangrijk is, wegens le-vens-ge-vaar-lijk-e terroristen enzo. Ja allemaal prima hoor, maar toch een kleine kanttekening voor de goede orde: de overheid weet onderhand zelfs de nagellak-kleur van Kuijpers’ linker kleine teennagel en het kleurtje van de Vries’ zijn fietsventieldopje, maar weet zelf klaarblijkelijk niet bar goed zijn personeel te overtuigen om verstandig om te gaan met materiaal dat nog vele malen interessanter kan zijn voor potentiële terroristen. Je gaat ons niet wijsmaken dat wanneer er een strikte cultuur heerst (met departementaal vertrouwelijke, dus wat het gebouw niet mag verlaten, informatie buiten het gebouw worden betrapt = oprotten), wij meerdere malen in een half jaar worden geconfronteerd met jonge medewerkers die totaal geen besef lijken te hebben van waar ze mee bezig zijn. Zoals gezegd hebben we het hier niet over een pak melk beste mensen;

2. de overheid laat hierbij willekeur zien. Waag het om als burger iets te lekken over de overheid – voor je het weet slaap je op de grond op een Russische transithaven – maar beleidsmedewerkers die lekken (departementaal vertrouwelijk materiaal buiten de poorten van het departement = lekken, of dit nou expres gebeurt of vanwege incompetentie boeit niet) is blijkbaar allemaal prima;

3. dit land is het zat! Wij roepen iedereen op die tussen Den Haag CS en iedere willekeurige andere plaats reist om de smartphone’tjes gereed te houden, de microfoontjes in de lucht en de oogjes op scherp: als ook maar iemand één of andere doefus ziet die met ook maar een staatsgeheime post-it richting de trein stiefelt: fotograferen. Als er ook maar iemand een stukje tekst met een logo van het NCTb op een treintafeltje plempt: fotograferen. Als er ook maar iemand fluistert over gerubriceerd materiaal en hoe dat nou eigenlijk allemaal werkt: •REC! Inzenden naar stukjeduiding@gmail.com graag, hoe meer materiaal om bij onze officiële klacht aan Dick Schoof te kunnen stoppen – des te beter.

For King and Country! [DK & SdV]