Nou moe. Zomaar een diplomaat in elkaar geslagen in zijn eigen (doorgaans toch wel bovengemiddeld beveiligde) woning. “Hooligans”, zeggen de Russen. “Doorgestoken kaart”, roepen de no-shit-Sherlocks die op samenzweerderige toon fluisteren dat een kapotte lift en twee als elektricien verklede meneren toch wel enige voorbereiding vergt. Ondertussen laat Putin aan Nederland zien hoe dat nou werkt, diplomatiek enzo – en heeft netjes vanmorgen via zijn ministerie van BuZa laten weten de zaak te betreuren.

Nederland (en het Westen) kijkt vooral met vaderlijke teleurstelling naar Rusland want oh, wat hadden we toch (onrealistische) hoge verwachtingen toen het communisme viel. Maar in plaats van een soort VS-satelliet en betrouwbare partner in de regio, werd er een autoritair regime geïnstalleerd. En in plaats van in opstand te komen, ging zowel electoraat als elite aan de haal met de aanstekelijke bling-bling-ideologie die opkwam als reactionair gevolg op de val van het communisme. Tegelijkertijd bleven ‘bevrijde’ Soviet-satellietstaten alsnog onder Russische invloed via oliekraan en gasleiding, of via het installeren van bijvoorbeeld Oekraïense opper-Bassies in het lokale Gazprom-bestuur in Oekraïne. Putin is de belichaming van de Westerse teleurstelling over deze Russische post-Soviet gang van zaken. Dat zorgt voor een blinde vlek waardoor wij het presteren om in een continue staat van verbazing te verkeren over Russisch beleid, zowel nationaal als internationaal. Het Westen kan niet naar Rusland kijken zonder teleurstelling te voelen over onze waarden die niet door de Rus gedeeld worden, en zonder te beseffen dat deze waarden voor de Rus niet of nooit een optie zijn geweest.
Hoe Rusland nu kijkt richting het Westen (alsook het verschijnsel ‘vergeven, maar officieel niet vergeten en de ander alsnog terugpakken zodra je kunt‘) is te zien via de vierdelige docu-klassieker: Putin, Rusland en het Westen – helaas niet te embedden, wel te downloaden. Voor de brave borsten onder ons is de (oorspronkelijk Franse) documentaire The Putin System een goede tweede

UPDATE: Na ‘ampel‘ beraad besluit de Nederlandse journaille de mond te houden, wegens iets met privacy en relevantie – maar de Nederlandse diplomaat Onno Elderenbosch zou openlijk homoseksueel zijn en zich via de ambassade in opdracht van Timmermans inzetten voor het bevorderen van LGBT-rechten. Indien dit waar is heeft Nederland de kolossale fout gemaakt het bevorderen van LGBT-rechten niet via de NGO’s te doen, maar openlijk via de eigen regeringskanalen. Activisme via de overheid is glad ijs, zeker wanneer de einddoelen lijnrecht tegen die van het gastland in gaan. Over het algemeen wordt dit oogluikend toe gezien, tenzij je te lastig wordt. Greenpeace-bootjes, Amsterdamse burgermeesters die je niet verwelkomen in de stad maar juist schofferen, Haagse agenten die je personeel arresteren mogen wij met een beetje zelfreflectie gerust zien als ‘lastpak-gedrag’.

Welkom in de schimmige wereld van de diplomatie, waar officieel en niet-officieel door elkaar lopen. Rusland zegt hiermee eigenlijk off the record: “zodra je gezeik gaat geven gaan we er wél een probleem van maken dat jullie diplomaat hier counter-activisme doet, en wij kunnen jullie het zo lastig mogelijk maken. Want datzelfde verdrag waar wij jullie Nederlanders vorige week over lieten kruipen daar vegen wij nu onofficieel onze billetjes mee af en smeren het resultaat in je gezicht”. Officieel, on the record en voor de buitenwereld gaat het natuurlijk allemaal keurignetjes: de zaak wordt betreurd, strafrechtelijk onderzoek, etc.

Ons advies voor Nederland: bevorder LGBT-rechten via lokale NGO’s zonder directe link met Nederlandse regeringsvertegenwoordigers, trek de betreffende diplomaat terug uit Rusland (hoe pijnlijk dit ook is na een uitstekende staat van dienst), zet er een grijze risicoloze sok neer, onthoud dit voorval (kunnen het vast nog wel eens gebruiken) en voor de rest en zeker voor 9 november: “Just, smile and wave, boys“.

Want vingerzwaaien naar afwijkende moraal: daar komen we wel mee weg als het gaat om ‘onze eigen fundi’s’ van de SGP, maar een president die potdomme zelf op die Russische beer rijdt voor de lolz is even van een ander niveau en krijg je zeker niet omver met ‘ludiek’ protest.